Segjum að eftir farandi töflur hafi fengist úr launakönnun.  Segjum að laun séu  t.d. í þúsundum króna.
 

Tafla 1    Meðallaun eftir starfi og kyni

                                   Starf A             Starf B
Karlar                           77                      122
Konur                          63                       103
_____________________________________
 

Tafla 2.   Meðallaun eftir aldri og kyni

                                    Ungir             Gamlir
Karlar                             73                 119
Konur                             61                  98
_______________________________________
 

Tafla 3.  Meðallaun eftir tign og kyni

                             Undirmenn          Yfirmenn
Karlar                           80                     153
Konur                           69                    120
________________________________________
 
 

Spurning:  Er rétt að álykta út frá töflum 1-3 að kynjum sé mismunað í launum?

Svar:  Nei
 

Hvað um aðhvarfsgreiningu, t.d. á forminu

laun = fasti + kyn + starf + tign
 

Ætti þá stuðullinn við kyn breytuna ekki að gefa vísbendingu?

Í þessu tilfelli verður sá stuðull ca. 10.   Er þá ekki

kynbundin launamunur að vera 10þúsund körlum í hag?
 

Svar:  Ekki í þessu tilfelli því að einnig þarf að aldursleiðrétta.
Einungis fæst rétt svar með því að taka allar mikilvægar
breytur inn á réttu formi samtímis í líkanið.
 

Gögnin voru búin til með formúlunni.
 

Laun=50+20*starf+40*aldur+50*tign+10*aldur*tign-5*kyn

kyn=1 =karlar, þ.e. reglan mismunar körlum í óhag

Gögn fyrir karla eru hér og gögn fyrir konur eru hér
 

Í þessu dæmi var mismunum körlum í óhag þó að ýmis
konar einfaldari tölfræði benti í aðra átt.

Boðskapur:

Leiðrétta verður fyrir öllum breytum samtímis á réttu formi.

Huga að öðrum eiginleikum tölfræðilegs líkans. T.d. er normaldreifing viðeigandi?  GLIM-líkön er sveigjanleg fjölskylda af túlkanlegum líkönum.